Μαρμοντέλ, Ζαν Φρανσουά

(Jean Francois Marmontel, Μπορ-λεζ-Οργκ, Λιμουζέν 1723 – Αμπλονβίλ, Σεντ-Ομπέν-σιρ-Γκαγιόν 1799). Γάλλος συγγραφέας και κριτικός τέχνης. Αρχικά είχε στραφεί στη θρησκευτική οδό αλλά την εγκατέλειψε για να ολοκληρώσει τις σπουδές του στην Τουλούζη, όπου έκανε την πρώτη λογοτεχνική δοκιμή του συνθέτοντας μια ωδή για τον διαγωνισμό των Jeux floreaux. Παρακινούμενος από τον Βολτέρο –του οποίου υπήρξε θερμός οπαδός– εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, όπου έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής αρχικά με ποιητικές συνθέσεις (για τις οποίες του απονεμήθηκε το βραβείο της Ακαδημίας τα έτη 1746-47) και κατόπιν με μερικές τραγωδίες, οι οποίες συνάντησαν ευνοϊκή υποδοχή, χάρη στην ικανότητα των ερμηνευτών. Αναμείχθηκε με τους φιλολογικούς κύκλους του Παρισιού και συνεργάστηκε στην Εγκυκλοπαίδεια του Ντιντερό, για την οποία έγραψε πολλά άρθρα που δημοσιεύτηκαν αργότερα με τον τίτλο Στοιχεία λογοτεχνίας (Elements de litterature, 1787) και δημιούργησαν μεγάλη φήμη γύρω από το όνομά του. Συνεργάστηκε και διηύθυνε για ένα διάστημα το περιοδικό που έφερε τον τίτλο Mercure de France. Δημοσίευσε το έργο του Ηθικά διηγήματα (Contes moraux, 1761) και δύο χρόνια αργότερα (1763) έγινε μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας. Στη συνέχεια εξέδωσε τα μυθιστορήματα Βελισάριος (Belisaire, 1767) και Οι Ίνκας (les Incas, 1777), τα οποία σημείωσαν μεγάλη επιτυχία, ενώ αργότερα διασκεύασε σε λιμπρέτα πολλά διηγήματά του. Ο Πιτσίνι μελοποίησε διάφορα λιμπρέτα του Μ. και ο τελευταίος τον υποστήριξε στην έριδά του με τον Γκλουκ. Όταν εκδηλώθηκαν οι συνέπειες της Επανάστασης, ο μετριοπαθής Μ. –ο οποίος ωστόσο στον θεατρικό τομέα συγκαταλέγεται μεταξύ των καινοτόμων– προτίμησε να αποσυρθεί στα κτήματά του, όπου έγραψε το πιο αξιόλογο έργο του με τίτλο Απομνημονεύματα ενός πατέρα για να χρησιμοποιηθούν για τη μόρφωση των παιδιών του (Memoiresd’un pere pour l’education des ses enfants, 4 τ., εκδόθηκε το 1804, μετά τον θάνατό του), το οποίο αποτέλεσε ανεξάντλητη πηγή πληροφοριών για τους φιλοσοφικούς και λογοτεχνικούς κύκλους καθώς και για τα ιστορικά γεγονότα του 18ου αι.